ชุมชนบ้านหัวนายูง ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
ประวัติความเป็นมา
ประวัติความเป็นมาของบ้านหัวนายูง เมื่อครั้งอดีตบริเวณบ้านหัวนายูง มีสภาพเป็นป่าไม้ทึบ และมีหนองน้ำขนาดใหญ่ชื่อว่า “หนองใหญ่” มีสัตว์ป่ามากมายหลายชนิด เช่น เก้ง กวาง รวมถึงมีนกยูงเป็นจำนวนมาก ป่าบริเวณนี้มีความอุดมสมบูรณ์ประกอบกับเป็นพื้นที่ราบ ทำให้มีผู้คนอพยพเข้ามาทำนาและ ตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณนี้ เล่ากันว่าชาวบ้านที่อพยพมาอยู่เป็นกลุ่มแรก มาจากบ้านเหนือคือกลุ่มของ คุณยายบา พรหมรักษา คุณตาพี เชื้อบุญมี คุณตาหลาน พรหมรักษา และคุณยายจวน ยศสุพรม ต่อมาจึงกลายเป็นหมู่บ้านหัวนายูง เมื่อปี พ.ศ. 2510 จนถึงปัจจุบัน โดยคำว่า “หัวนา” หมายถึงที่ตั้งต้นของทุ่งนา และ ยูง หมายถึง นกยูง ดังนั้น “บ้านหัวนายูง” จึงหมายถึงหมู่บ้านที่ตั้งอยู่บริเวณที่นกยูงลงมากินข้าวในนา
อัตลักษณ์ชุมชนบ้านหัวนายูง
อัตลักษณ์ของชาวบ้านหัวนายูง ชาวบ้านหัวนายูงนับเป็นอีกชุมชนที่ยังคงใช้ภาษาพูดเป็นภาษาไทเลย มีการใช้ชีวิตแบบดั้งเดิม นับถือเครือญาติพี่น้อง มีการแต่งกายเป็นแบบพื้นบ้านสมัยนิยม ปฎิบัติตามประเพณีอันดีงาม โดยเฉพาะการนำต้นผึ้งไปถวายองค์พระธาตุศรีสองรัก ที่ถือเป็นประเพณีอันศักดิ์สิทธิ์ ที่เกิดขึ้นเป็นประจำทุกปีและในช่วงปลายเดือนเมษายนถึงเดือนพฤษภาคม จะมีการจัดงานนมัสการ พระธาตุศรีสองรัก
แหล่งท่องเที่ยวและผลิตภัณฑ์โดยชุมชน
แหล่งท่องเที่ยวเชื่อมโยงชุมชนบ้านหัวนายูง คือการไปท่องเที่ยวและนมัสการพระธาตุศรีสองรัก ซึ่งมีประวัติการสร้างกล่าวไว้ในศิลาจารึกว่า เจดีย์ธาตุศรีสองรักก่อสร้างในปี พ.ศ.๒๑๐๓ – ๒๑๐๖ เพื่อเป็นการประกาศราชไมตรีและปักปันเขตแดนระหว่างสองอาณาจักร คือ กรุงศรีอยุธยาตรงกับรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ และกรุงศรีสัตนาคนหุต ตรงกับรัชสมัยพระเจ้าไชยเชษฐา โดยสร้างพระธาตุศรีสองรักเป็นสักขีพยานการกระทำสัตยาธิษฐานในครั้งนั้น ศิลาจารึกดังกล่าวนี้ บันทึกข้อความเดียวกันทั้งสองด้าน โดยด้านหนึ่งจารึกด้วยอักษรธรรม โดยฝ่ายกรุงศรีสัตนาคนหุต อีกด้านจารึกด้วยอักษรขอม โดยฝ่ายกรุงศรีอยุธยา ปัจจุบันจารึกหลักนี้เก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์หอพระแก้วเมืองเวียงจันทน์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ในปี พ.ศ.๒๔๔๙ พระครูลุน จึงได้จัดทำหลักจำลองขึ้น
ทั้งนี้วัดพระธาตุศรีสองรักไม่มีภิกษุสามเณรจำพรรษา แต่จะมีคณะผู้ดูแลท้องถิ่นเรียกว่า เจ้าพ่อกวน เจ้าแม่นางเทียม ในแต่ละปีมีการจัดงานนมัสการพระธาตุศรีสองรัก จัดขึ้นระหว่างขึ้น 12-15 ค่ำ เดือน 6 ของทุกปีนอกจากนี้ยังมีพิพิธภัณฑ์พระธาตุศรีสองรัก การไปชมโบสถ์วัดป่านิรมิตวิปัสสนา สถาปัตยกรรมที่สร้างด้วยศิลาแลง มีความสวยงามวิจิตรตระการตา ภายในโบสถ์เป็นที่ประดิษฐานของ พระพุทธชินราชจำลอง จากนั้นไปเยี่ยมชมและซื้อของฝากของที่ระลึกที่ศูนย์จำหน่ายสินค้าหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ บริเวณหน้าพระธาตุศรีสองรัก ซึ่งห่างจากหมู่บ้านประมาณ 500 เมตรเท่านั้น
ผลิตภัณฑ์ชุมชนของชาวบ้านหัวนายูง เป็นที่รู้จักโดยทั่วไปคือ ผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ ทั้งที่เป็นของประดับตกแต่งบ้าน เช่นโคมไฟจากไม้ไผ่ที่เป็นรูปแบบทั่วไปและออกแบบเป็นผีตาโขน ที่มีสีสันสวยงาม นักท่องเที่ยวนิยมซื้อเป็นของฝากของที่ระลึก เมื่อเดินทางมาท่องเที่ยวในชุมชนบ้านหัวนายูง
ข้อมูลการติดต่อ
- บ้านหัวนายูง ที่ตั้ง หมู่ 14 ต.ด่านซ้าย อ.ด่านซ้าย จ.เลย
- นายบุญมาก ศรีพรม ประธานชุมชน โทรศัพท์ 085693 8892
- น.ส.วรัญญา สมสนุก กรรมการชุมชน โทรศัพท์ 080756 0153
- สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย โทรศัพท์ 04289 1415
